Een slimme student blijft de komende tijd ver van de arbeidsmarkt. De crisis moet je niet uitzitten op de sofa thuis, maar in de collegebanken. Of wordt wetenschapper en ga voor 2600 euro per maand afleveringen Draadstaal kijken.

Afstuderen in recessietijd is een buitengewoon slecht idee. Vraag het maar aan een van de honderdduizenden Nederlanders die begin jaren tachtig van de vorige eeuw hun school afmaakten en zich voor het eerst aanboden op de arbeidsmarkt.

Het was een periode waarin de werkgelegenheid niet steeg. Voor nieuwkomers was nauwelijks plaats. Schoolverlaters werden jeugdwerklozen. En jeugdwerklozen werden na verloop van tijd ‘langdurig werklozen’.

Toen de economie in de tweede helft van de jaren tachtig weer aantrok, en de bedrijven mensen gingen aannemen, visten de werklozen opnieuw achter het net. De nieuwe banen gingen vooral naar verse afgestudeerden, niet naar de langdurig werklozen.

“De verloren generatie”, noemde koningin Beatrix deze onfortuinlijke groep dan ook in haar kersttoespraak van 1985.

Ontgroening en vergrijzing

Krijgen we door de huidige crisis weer zo’n groep verloren jongeren? Het is allerminst uitgesloten. Weliswaar zijn er door de 'ontgroening' van de bevolking nu een stuk minder schoolverlaters. En door de vergrijzing vallen er automatisch meer banen vrij.

Maar de crisis lijkt beduidend dieper te worden die van de jaren tachtig. De werkloosheid loopt veel sneller op dan toen. Het Centraal Planbureau (CPB) vreest dat er eind 2010, 800.000 Nederlanders zijn zonder baan.

IJskoude arbeidsmarkt

Een schoolverlater, zonder werkervaring of goedgevuld cv, staat er op die ijskoude arbeidsmarkt akelig naakt bij. Wie slim is stelt daarom zijn of haar eerste werknemerschap nu zo lang mogelijk uit.

En waar kun je beter de economische sneeuwstorm uitzitten dan op school of universiteit? Geen werkgever zal straks fronsen bij een paar extra studiejaren op je cv. Dat staat heel wat beter dan twee jaar neuspeuteren bij het UWV.

Verstoppen op hogeschool of universiteit, hoe doe je dat?

Stap 1. Benut je hele beurs

Maar vier jaar beurs? Nee hoor, je kunt zeven jaar studiefinanciering krijgen. De laatste drie jaar is de beurs dan wel een lening. In 2009 mag je van de Informatie Beheer Groep op die manier maximaal € 832,43 per maand lenen. Minder kan natuurlijk ook.

Stap 2. Rek je studietijd

Verleng je studietijd door in het bestuur van studentenclubs te gaan zitten, of tijd te steken in organisatie van congressen of andere evenementen van de universiteit. Tenminste, als daar een verlenging van de studietijd tegenover staat. Dat wil nog wel verschillen per universiteit of hogeschool.

Stap 3. Ga naar het buitenland

Dreig je toch af te studeren? Ga dan op zoek naar een studiebeurs in het buitenland. Je kunt tijdens je studie in het buitenland studeren, maar ook direct erna.

Er is een enorme hoeveelheid beurzen om uit te kiezen. De bekendste is de Erasmus-beurs voor uitwisseling met Europese universiteiten. Maar je kunt ook proberen een van de 22 Endeavour Duyfken Student Exchange Programma-beurzen te pakken te krijgen, goed voor een half jaar aan een Australische universiteit. Voor de VS zijn er de ruimhartige Fulbright-beurzen. En naar veel andere landen binnen en buiten Europa, kun je via een zogeheten Culturele Verdragsbeurs.

Ben je zeer slim, doe dan een gooi naar een beurs van het Huygens Scolarship Programme. Je mag zelf een land en universiteit kiezen en krijgt voor maximaal twee jaar geld mee.

Stap 4. Zoek sponsors

Geen beurs? Geen probleem. Een bijdehante student schakelt kapitaalkrachtige familie in. Rijke ooms en gulle tantes zijn vaak bereid om geld te steken in de schoolcarrière van hun lievelingsneef of -nicht. Pak het serieus aan en geef obligaties uit. De tante krijgt daarmee het recht op rente en aflossing zodra je bijvoorbeeld een bovenmodaal inkomen verdient.

Stap 5. Wordt promovendus

De mooiste manier om je studietijd te verlengen is door een promotieplaats te bemachtigen. Dat geeft vier jaar garantie op het beste onderwijs en je krijgt nog betaald ook. Momenteel begint het bruto salaris van een promovendus op ongeveer 2000 euro. Dat bedrag loopt in vier jaar op naar meer dan 2600 euro.

Op de academische banensite Academictransfer.nl staan momenteel pakweg tweehonderd vacatures voor een promovendus. Voor de meeste moet je wel wat achtergrondkennis meebrengen. Zo zoekt de Universiteit Twente iemand die zich vier jaar wil storten op "Miniaturized actuators and sensors for active noise controle".

Maar er zijn ook minder veeleisende plaatsen. Zo zoeken de bedrijfskundigen van de Erasmus Universiteit iemand die onderzoek wil doen naar 'Veranderingsstrategieën van de Rijksoverheid'. De onderzoeksvraag luidt: "Hoe probeert de overheid haar kwaliteit, effectiviteit, efficiëntie, verantwoording, transparantie e.d. te verbeteren?" (Niet, is het korte antwoord, maar de bedoeling is dat je er een heel proefschrift over schrijft.)

Lachend door crisis

Nog mooier is het bij de Universiteit Utrecht, waar de faculteit Geesteswetenschappen niet minder dan twee promovendi zoekt die zich willen bezig houden met onderzoek naar ‘De kracht van satire’.

Beter kan het niet. Als je na vier jaar klaar bent met het terugkijken van alle afleveringen Draadstaal en doorspitten van de bundeltjes Youp van ’t Hek, is de crisis voorbij en schuif je als kersverse doctor moeiteloos de arbeidsmarkt op. Lachend de crisis door.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl